Gehonoreerde projecten Leids Mediafonds najaar 2019

Hoe ziet de zorg er in 2030 uit voor de inwoners van Leiden? Door het toenemende personeelstekort in de zorg, de vergrijzing en de sluiting van een omliggend ziekenhuis zijn dit vragen die relevante antwoorden opleveren voor de inwoners van Leiden. Volgens het LUMC is het drukker geworden op de spoedeisende hulp in het LUMC door de sluiting van de acute zorg in Bronovo ziekenhuis in Den Haag. Maar hoe lang zijn de wachttijden? En wat is acceptabel?

In de thuiszorg is het personeelstekort hoog. Dat heeft gevolgen voor de zorg die mensen aangeboden krijgen als zij een organisatie kiezen die volledig wordt gedekt door de zorgverzekering. Wat is het aanbod in de thuiszorg en wat zijn de verschillen? Ook de situatie in verzorgingshuizen is sterk veranderd de afgelopen jaren. De kwaliteit van het verzorgingshuis staat onder druk door personeelstekorten. Met de zogenaamde ‘kwaliteitsgelden’ is vanuit de overheid vanaf 2017 miljoenen geïnvesteerd. Hoe ziet het leven er in een Leidse verzorgingshuis uit na de investeringen?Er zijn in de Leidse regio ook meer dan een dozijn verzorgingshuizen gesloten. Ouderen willen langer thuis wonen, maar het liefst in speciale, aangepast woningen. Wat wordt er gebouwd op het gebied van nieuwe woon-zorgvormen?

Maker: Suzanne Bremmers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een vierdelige serie krantenartikelen met achtergrond- en interviewverhalen voor op de site

Bedrag: € 12.600

Vanaf 2021 wordt elke gemeente in de Leidse regio zelf verantwoordelijk voor de opvang van dak- en thuislozen. In dit onderzoeksproject volgen journalisten Jan van der Sluis en IJsbrand Terpstra een jaar lang drie daklozen uit verschillende Leidse regiogemeenten die gebruik maken van maatschappelijke opvang. Gebaseerd op de ervaringen, vragen en problemen van de daklozen onderzoeken zij in de 10-delige podcast ‘Terug naar je eigen dorp’ hoe de betrokken overheden en instanties te werk gaan en met welk beeld van dakloosheid zij zich voorbereiden op deze verdere decentralisatie.

Makers: IJsbrand Terpstra & Jan van der Sluis

Mediapartner: Sleutelstad

Output: een tiendelige podcastserie krantenartikelen en begeleidende achtergrondartikelen voor op de site

Bedrag: € 17.731,50

Leidsch Dagblad wil een ‘Woonitor’ ontwikkelen, waarin de interesse van de lezer in het thema wonen gekoppeld wordt aan gedetailleerde data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Op het gebied van wonen, de woningmarkt en de leefomgeving willen we de staat van de stad op wijkniveau letterlijk in kaart brengen.
Alles wat er maar te weten is over wonen, wordt gedetailleerd in de Woonitor gepresenteerd, met de kaart van Leiden als uitgangspunt. Dan hebben we het bijvoorbeeld over huizenprijzen, verhuisbewegingen, huurvoorraden, verkamering, criminaliteitscijfers, winkelvolumes, openbaar vervoer, scheefwonen, werkloosheid, stemgedrag, opleidingsniveau, luchtkwaliteit, demografische opbouw, fijnstof in de lucht, stikstof in de lucht, vlieglawaai, verkeerslawaai en nog veel meer.
Leidsch Dagblad zoekt voor dit project de inhoudelijke samenwerking met en het Leidse Urban Data Center van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). We willen de Woonitor uitwerken als software die binnen de website van Leidsch Dagblad te benaderen is. De gebruiker van de site heeft de mogelijkheid om verschillende informatie op de kaart te laten verschijnen. Relevante journalistieke artikelen rond de verschillende datasets worden overzichtelijk beschikbaar gemaakt in de omgeving van de Woonitor.

Makers: Coen Polack & Casper van den Broeck

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een publieke bètaversie van de Woonitor en tenminste vijf journalistieke producties

Bedrag: € 28.892

Aan de rand van Leiden is in veertig jaar een cluster van bioscience-bedrijven ontstaan dat werk biedt aan bijna 20.000 mensen: samen de grootste werkgever in de regio. Internationaal spelen ze een grote rol in medische innovaties. Als broedplaats kan Leiden bioscience de vergelijking met hightech campussen zoals die in Eindhoven doorstaan. En beleggers kennen nu het belang van Galapagos of Pharming.

Waaraan is dit succes te danken? Wat betekent de bioscience voor Leiden? En wie plukken er de vruchten van? Die vragen ga ik na grondige research behandelen in Leidsch Dagblad en universiteitsblad Mare.

In Mare komen kritische artikelen over:

1. Het prille begin: was het toeval of is er iets niet goed gedaan – en wat valt daarvan te leren?

2. De rol van de universiteit: ze leverde kennis, talent en financiële steun. Wat werkte het beste? Kan dat ook in andere vakgebieden?

3. Kreeg de uni er genoeg voor terug: financieel, wetenschappelijk of in het onderwijs?

Voor LD duik ik in de relatie met de stad. De gemeente maakte ruim baan en de middenstand, makelaars en aannemers profiteerden. Maar blijft de balans positief? Denk aan stijgende huizenprijzen en verkeersdrukte. Op de website van LD wordt de groei van de bioscience zichtbaar gemaakt. En we voegen een meningspeiling toe.

Maker: Frank Steenkamp

Mediapartners: Mare en Leidsch Dagblad

Output: een driedelige serie artikelen in Mare, een samengestelde productie in LD, webversies, online visualisatie en een online poll

Bedrag: € 13.700

Lokale raadsleden en wethouders hebben te maken met agressie, intimidatie en geweld. Een recent voorbeeld in de Leidse regio zijn de doodsbedreigingen aan het adres van raadslid Sonny Spek, nadat hij bij FvD vertrok. Op Twitter werd zichtbaar dat ook andere raadsleden uit de regio openlijk ervoor uitkwamen met de dood te zijn bedreigd. Dat roept vragen op: Op welke schaal hebben Leidse raadsleden te maken met bedreiging, intimidatie en geweld? En hoe wordt hiermee omgegaan? Heeft dit gevolgen voor de besluitvorming? Daarnaast wordt gekeken naar de daders: Is te achterhalen wie dit zijn? En hoever reikt het vangnet voor de raadsleden: worden de aanklagers ook daadwerkelijk vervolgd? Is er een verband tussen de aangiftebereidheid en wat de rechtspraak laat zien? In deze journalistieke productie gaat Jorien van der Keijl vanuit verschillende benaderingen, zowel binnen de lokale politiek als de rechtspraak, op zoek naar antwoorden.

Maker: Jorien van der Keijl

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: twee uitgebreide krantenartikelen plus online versies met interactieve grafieken

Bedrag: € 13.320 waarvan € 3.960 onvoorwaardelijk (voor onderzoek & enquête raadsleden) en € 9.360 voorwaardelijk (voor vervolgonderzoek, interviews & productie output). Tevens krijgt de maker een coachingstraject aangeboden

Aan de rand van het Bio Science Park ligt een gebied waarover grondeigenaar Universiteit Leiden al sinds 2008 met de gemeente Oegstgeest onderhandelt voor het realiseren van een nieuwe woonwijk: Nieuw Rhijngeest-Zuid. Achter de schermen wordt nog steeds stevig onderhandeld over het soort woningen dat in deze nieuwbouwwijk gaat komen. Hoeveel sociale woningen komen er? Hoeveel voor het middensegment? En welke ruimte krijgt de universiteit voor het bouwen van studentenwoningen?
In dit onderzoek maken journalisten Willemien Timmers en IJsbrand Terpstra een driedelige reconstructie over het ontstaan van de woonwijk Nieuw Rhijngeest-Zuid en de rol die de verschillende betrokken partijen daarin hebben gespeeld. Wat is de ontstaansgeschiedenis van deze nieuwe woonwijk? Waarom duurt het proces al meer dan tien jaar? En wie heeft het meeste invloed op wat er uiteindelijk gebouwd gaat worden?

Makers: IJsbrand Terpstra & Willemien Timmers

Mediapartners: Sleutelstad en Oegstgeester Courant

Output: drie artikelen, gelijktijdig te verschijnen in de Oegstgeester Courant en op Sleutelstad

Bedrag: € 7.901,50

(Op volgorde van indiening)

Vanaf 1 januari 2019 hoeven Leidse inwoners plastic niet gescheiden houden van het restafval. Leiden gaat volledig inzetten op het laten nascheiden van plastic, metaal en drankkartons (PMD) uit het restafval in een nieuwe installatie van Afvalverbranding Rijnmond (AVR) in Rotterdam. We willen gaan onderzoeken of dat wel een goed idee is. Temeer daar de buurgemeenten en de Leidse Universiteit juist inzetten op bronscheiding. Wat weegt zwaarder voor Leiden: het geld of het milieu? Volgens de gemeente kunnen met nascheiding van PMD hogere milieudoelstellingen dan nu behaald worden. Maar heeft Leiden wel serieus geprobeerd kunststofafval van huishoudens gescheiden in te zamelen? En is de kwaliteit van de nascheiding zodanig dat een goed recyclaat verkregen wordt? En wordt dit recyclaat ingezet als vervangende hoogwaardige grondstof voor kunststofproducten, of komt het op z’n best terecht in bermpaaltjes? Of wordt het alsnog verbrand? Past de keuze van Leiden wel in de circulaire economie? Drie journalisten gaan op pad om dit te onderzoeken. Ze volgen het Leidse plasticafval tot aan zijn bestemming en gaan te rade bij deskundigen.

Makers: Reanne van Kleef, Jan Stap en Jorien van der Keijl

Mediapartners: Sleutelstad en Leidsch Dagblad

Output: een podcast, een TV-documentaire en een achtergrondartikel

Bedrag: € 25.207

Hij bestaat nog geen vijftig jaar, maar al meer dan dertig jaar verschijnen er rapporten over de problemen in de Slaaghwijk. Eerst werd het een aandachtswijk, daarna een sociale vernieuwingswijk, een stedelijke vernieuwingswijk en net geen Vogelaarwijk. Maar verandert er ook iets? Al in 1989 verscheen een rapport over het isolement van vrouwen in de Slaaghwijk. Onlangs verscheen een rapport met dezelfde strekking.

Leidsch Dagblad-journalist Aad Rietveld wil weten wat er allemaal is onderzocht en geschreven over de Slaaghwijk en onderzoeken wat het allemaal (niet) heeft opgeleverd en waarom. Hij wil een maand in de wijk gaan wonen om te ervaren hoe dat is en met wijkbewoners te praten. Dit alles moet resulteren in een serie van vijf of zes paginagrote verhalen en een (video)dagboek op internet.

Maker: Aad Rietveld

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een serie verhalen en een (video)dagboek

Bedrag: € 22.700

Armoede in Leiden. Wanneer noemen we in 2019 iemand arm? Wat betekent dat voor je dagelijks leven? Voor je eventuele kinderen? Hoe kom je rond van (te) weinig geld? De gemeente Leiden werkt aan een nieuw beleid waarbij wordt ingezet op het vergroten van de zelfredzaamheid. Hoe gaat dat werken in de praktijk?

Programmamakers Andy Clark (onafhankelijk producent, voormalig BBC en Wereldomroep) en Gerry van Bakel (Sleutelstad FM en onafhankelijk podcaster) gaan op onderzoek uit. In een zesdelige reeks podcasts, radio-uitzendingen en artikelen voor website en sociale media wordt armoede in Leiden in kaart gebracht en worden de ideeën in het nieuwe beleid onder de loep genomen.

Makers: Andy Clark en Gerry van Bakel

Mediapartner: Sleutelstad FM

Output: een zesdelige serie podcasts, radiouitzendingen en artikelen

Bedrag: € 8.320

Chris de Waard doet voor Sleutelstad onderzoek naar het fenomeen ‘verkameren’ in Leiden. Hierbij worden woonhuizen opgekocht door beleggers die in de panden meerdere kamers realiseren. Dat levert hen een veel hoger rendement op, maar omwonenden klagen over overlast. Meer auto’s voor de deur of fietsen op de stoep, lawaai, rommel en (angst voor) waardedaling van hun eigen woning. In coalitieverband sprak de Leidse gemeenteraad vorig jaar een ‘verkamerstop’ af voor de periode van een jaar. Deze is onlangs met zes maanden verlengd. In de praktijk blijkt dat er vormen van verkamering zijn die niet onder het verbod vallen. Het probleem blijft daarom toenemen. Moet het moratorium niet worden uitgebreid? In een serie radio-interviews en artikelen gaat De Waard in gesprek met alle stakeholders op zoek naar antwoorden.

Maker: Chris de Waard

Mediapartner: Sleutelstad

Output: serie interviews en artikelen

Bedrag: € 7.345

Radiojournalist Andy Clark, podcastmaker Richard den Haring en democratie-onderzoeker Marije van den Berg gaan op onderzoek naar de manier waarop we in Leiden samen stad maken. Hoe is het met invloed van bewoners gesteld in Leiden? Is wat de gemeente en het bestuur inzet om bewonersinvloed te bevorderen wel relevant voor bewoners? Kunnen we in Leiden meer van ons collectieve verstand benutten bij het maken van de stad? Hoe organiseren we dat samenspel? En wordt het er een beetje democratischer op? Project Respons omvat een zesdelige podcastserie met drie live sessies (podcastcafés) en zes bijbehorende, geschreven artikelen.

Makers: Marije van den Berg, Andy Clark en Richard den Haring

Mediapartners: Leidsch Dagblad en UnityFM

Output: zesdelige podcastserie en zes artikelen

Bedrag: € 14.810

Yisheng Development gaat op het Bio Science Park Leiden een enorme campus ontwikkelen. Naast duizend huurwoningen komen er ook winkels, horeca en andere voorzieningen. Yisheng is met onduidelijkheid en geheimzinnigheid omgeven. Het is groot in China, maar heeft slechts twee kleine projecten in Nederland gerealiseerd en gaat nu het grootste bouwproject van Leiden ontwikkelen. Wat zijn de afspraken met deze in Nederland kleine en onervaren projectontwikkelaar? En welke risico’s lopen de gemeente en universiteit Leiden en dus de belastingbetaler? Dit onderzoeksjournalistieke project is een samenwerkingsverband tussen Chinadeskundige/publicist Fred Sengers en het Leidsch Dagblad en moet medio najaar tot publicatie leiden.

Maker: Fred Sengers

Mediapartner: Leidsch Dagblad

Output: een of twee grotere artikelen

Bedrag: € 7.700

De samenwerking tussen de vijf gemeenten in de Leidse regio (Leiden, Leiderdorp, Voorschoten, Oegstgeest en Zoeterwoude) is ver te zoeken. Onlangs zegde de gemeente Lieden de solidariteit op in de regionale uitgaven van de jeugdzorg en ook de plannen voor een ijsbaan met regionale functie leverde veel frustratie op. Ook geven politieke partijen uit de regio aan elkaar na de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen nog maar nauwelijks te hebben gesproken, terwijl daar wel behoefte aan is. Aan de hand van vier thema’s (woningbouw, bedrijventerreinen, regionale (sport)voorzieningen en (jeugd)zorg) onderzoekt de politieke redactie van Sleutelstad welke inspanningen er worden verricht om tot betere regionale samenwerking te komen. Naast intensieve aandacht voor het politieke besluitvormingsproces, worden ook de maatschappelijke stakeholders in het onderzoek betrokken. Er wordt inzichtelijk gemaakt wat de mogelijke gevaren zijn van een gebrekkige regionale samenwerking en hoe verschillende regio-gemeenten daar mee omgaan.

Makers: Politieke redactie Sleutelstad

Mediapartner: Sleutelstad

Output: acht artikelen en interviews

Bedrag: € 22.750

De Nederlandse verzorgingsstaat wordt in hoog tempo hervormd tot een participatiesamenleving. Een uitwerking van die omslag is te zien in de komst van 'gemengde woonprojecten'. Het Nico van der Horstpark is zo'n woonproject in Leiden. In dit project, dat in 2018 is opgeleverd, wonen statushouders, sociale huurders en mensen met GGZ-rugzakje in honderd woningen samen. In een documentaire voor Omroep West en een achtergrondartikel voor het Leidsch Dagblad onderzoeken Floor de Bie en Evelien Vehof hoe deze groep samenwoont. Is er sociale cohesie?

Makers: Floor de Bie en Evelien Vehof

Mediapartners: Omroep West en Leidsch Dagblad

Output: documentaire en achtergrondartikel

Bedrag: € 24.954

De documentaire I am Rembrandt schetst een informatief, kritisch en bij vlagen hilarisch beeld van de vercommercialisering van cultureel erfgoed in de stad Leiden. In Rembrandts sterftejaar gaan journalist Yaël Vinckx en regisseur Alex Bordewijk op zoek naar de meester in de stad. Welke sporen heeft Rembrandt in Leiden achtergelaten? Moet de stad deze omzetten in klinkende munt? Waar ligt de grens als het gaat om de vercommercialisering van cultureel erfgoed? Is er eigenlijk wel een grens?

Makers: Yaël Vinckx (journalist, schrijver) en Alex Bordewijk (regisseur)

Mediapartners: Leids International Film Festival (LIFF) en Omroep West

Output: 1 documentaire

Bedrag: € 18.200